In september was er vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid, in samenwerking met vele andere partijen, de campagne senioren en veiligheid.
Onder de slogan ‘Maak het ze niet te makkelijk’ werd gedurende vier weken aandacht besteed aan verschillende vormen van criminaliteit waar ouderen regelmatig slachtoffer van worden. Deze campagne had als doel senioren bewust te maken en handelingsperspectief te bieden in wat ze zelf kunnen doen om slachtofferschap te voorkomen.
Elke week stond een onderwerp centraal en werd daarover een filmpje gedeeld. Kees Hulst, bekend van ‘Het geheime dagboek van Hendrik Groen’, is hierbij de hoofdrolspeler en tevens ambassadeur van de campagne.
Elke woensdag vond een webinar plaats, gepresenteerd door Catherine Keyl, met panel van inhoudelijke experts over het thema van die week. De webinars zijn terug te kijken via maakhetzeniettemakkelijk.nl
Meer informatie (films en webinars) kunt u ook bekijken via: fasv.nl/senioren-en-veiligheid/
Vierde onderwerp week 39: Phishing
In een bericht, bijvoorbeeld een e-mail of sms, wordt gevraagd om te klikken op een link of om in te loggen. Die link kan bijvoorbeeld leiden naar een valse website van een bank, waarin je gevraagd wordt om je gegevens in te vullen. Op deze manier proberen internetcriminelen toegang te krijgen tot je computer of je persoonlijke gegevens. Deze manier om gegevens te achterhalen heet phishing (letterlijk: ‘hengelen’). Met die gegevens kunnen internetcriminelen je vervolgens veel geld afhandig maken.
Ook vraagt men soms direct om geld over te maken. Via valse e-mails proberen internetcriminelen aan je geld te komen. Daarom eerst checken, dan klikken.
Waar moet je op letten bij berichten?
* Klik nooit op een link van een mail die je niet vertrouwt en download geen bijlage;
* Twijfel je, bel dan de organisatie waar het om gaat, zoals je bank en zoek daarvoor zelf het
telefoonnummer op.
Gaat het om geld? Gaat het om belangrijke gegevens? Is er haast bij? Let op!
Eerst checken, dan klikken. Via de Fraudehelpdesk kun je de e-mail controleren.
Ben je toch slachtoffer geworden van phishing?
* Meld het onmiddellijk bij je bank;
* Doe altijd aangifte bij de politie;
Meld het bericht ook als je geen slachtoffer bent geworden bij de Fraudehelpdesk.
Klik hier voor voorlichtingsfilm en webinar
Meer informatie en tips
Kijk voor meer tips over veilig internetten op Veiliginternetten.nl. En voor meer informatie over veilig bankieren op Veiligbankieren.nl.
Derde onderwerp week 38: Hulpvraagfraude
Bij hulpvraagfraude doet een oplichter zich voor als een bekende via bijvoorbeeld WhatsApp. Bijvoorbeeld als je (klein)zoon of (klein)dochter, maar regelmatig ook als vriend of vriendin. Er wordt gevraagd om hem of haar snel te helpen door geld over te maken of te klikken op een betaalverzoek.
Vaak staat in het eerste bericht dat de ‘bekende’ een nieuw mobiel nummer heeft. Ook vragen criminelen soms zelfs om geld via het WhatsApp-account van degene die je kent. Doordat in het bericht staat dat er grote nood is en het geld direct nodig is, zijn veel mensen geneigd om het geld aan ‘deze bekende’ toch maar snel over te maken. Vertrouw zo’n bericht daarom niet zomaar.
Bel altijd eerst de persoon zelf op het oude nummer en zorg dat u een normaal gesprek met hem of haar kan voeren. Neem er geen genoegen mee als de persoon zegt je niet te kunnen horen. Klik hier voor de voorlichtingsfilm Hulpvraagfraude
Waar moet je op letten?
*Maak nooit zomaar geld over zonder dat je iemand daadwerkelijk hebt gesproken of gebeld.
*Controleer altijd rechtstreeks bij de bekende door zijn/haar oude nummer te bellen.
Niet gebeld = geen geld.
Voorkomen dat oplichters je benaderen
*Plaats je telefoonnummer niet openbaar op social media, website of online handelsplatformen;
*Om te voorkomen dat misbruik wordt gemaakt van je WhatsApp-account kunt je twee-staps-verificatie instellen. Dat is een extra beveiliging. Op Veiliginternetten.nl staat hoe je dit kunt doen.
Ben je toch slachtoffer geworden?
*Meld het zo snel mogelijk bij je bank (ook bij een poging) om het rekeningnummer van de oplichter te laten blokkeren en zo andere slachtoffers te voorkomen;
*Doe altijd aangifte bij de politie (ook bij een poging). Dit kan ook digitaal. Maak een bestandje aan van het WhatsApp gesprek, zodat je die bij de aangifte kunt voegen;
*Meld het bericht ook als je geen slachtoffer bent geworden bij de Fraudehelpdesk.
Tweede onderwerp week 37: Babbeltrucs
Oplichters komen vaak betrouwbaar over. Ze bellen bij je aan, spreken je op straat aan of bellen je op. Zogenaamd namens de bank, de thuiszorg of zelfs om een toiletbezoek voor hun kind. Eenmaal binnen worden op die manier elk jaar vele mensen van hun bezittingen beroofd.
Ook proberen oplichters mensen aan de deur te laten pinnen. Als ze de pincode af kunnen kijken en je vervolgens van je pas kunnen beroven, halen ze zoveel mogelijk geld van je rekening. Klik hier <<de voorlichtingsfilm babbeltrucs>>
Waar moet je op letten aan de deur?
* Doe niet zomaar de deur open voor een onbekende. Of gebruik bijvoorbeeld een kierstandhouder om de deur op een kier te kunnen zetten
* Laat nooit een onbekende binnen en sluit de deur als je binnen iets gaat halen
* Pin nooit zomaar aan de deur als je niet zelf iets hebt besteld waarvan je weet dat je het moet afrekenen;
* Geef je pinpas nooit uit handen. Ook niet als iemand je op die manier aanbiedt om te helpen bij het pinnen.
* Pin ook niet wanneer iemand anders de betaalautomaat wil vasthouden. Op die manier kan iemand mogelijk meekijken met je pincode.
Telefonische babbeltruc
Ook via de telefoon benaderen oplichters mensen, bijvoorbeeld om een bezoek aan te kondigen. Of ze doen zich voor als de bank (met telefoonnummer van de bank) en proberen je te overtuigen om overboekingen te maken (spoofing) , in te loggen of je gegevens, pincodes of beveiligingscodes te geven. Soms wordt zelfs gevraagd om direct toegang te geven tot je computer. Banken vragen dit soort zaken nooit!!
Waar moet je op letten aan de telefoon?
* Vertrouw je het niet helemaal? Bel de organisatie die het betreft zelf om het te controleren. Zoek zelf het telefoonnummer op.
* Banken vragen nooit via de telefoon of SMS om je gegevens, pin- of beveiligingscode of omoverboekingen te doen.
* Ook vragen banken je niet om directe toegang tot je computer te krijgen.
Ben je toch slachtoffer geworden?
* Doe altijd aangifte bij de politie via 0900-8844;
* Meld het direct bij je bank en laat je pas blokkeren;
* Is de oplichter nog in de buurt? Bel direct 112.
Eerste onderwerp week 36: Meekijken bij pinnen
Let goed wanneer je wil pinnen want regelmatig proberen criminelen over je schouder mee te kijken om te zien welke pincode iemand intoetst. Dit doen zij door bijvoorbeeld bij de kassa in de winkel of door vlak achter iemand te gaan staan bij een geldautomaat.
Als ze je vervolgens dan ook nog je pinpas afhandig maken, bijvoorbeeld met behulp van een babbeltruc of door zakkenrollerij, halen ze zoveel mogelijk geld van je rekening.
Waar moet je op letten?
- Zorg ervoor dat anderen niet mee kunnen kijken als u uw pincode intoetst en scherm de pincode terminal ook van boven af, dit in verband met spiegels die eventueel aan het plafond zijn geplaatst.
- Gebruik uw vrije hand of portemonnee om het intoetsen van de pincode af te schermen
- Staat iemand te dicht achter u, vraag dan om meer privacy
- Laat u niet afleiden. Een crimineel heeft maar kort de tijd nodig om uw betaalpas om te wisselen
- Bewaar uw betaalpas op een veilige plaats
- Geef uw pincode, en pinpas nooit aan een ander
- Meld verlies of diefstal van uw betaalpas onmiddellijk bij uw bank.
- Meld onveilige omstandigheden bij een betaalautomaat bij de betreffende bank.
- Doe ook altijd aangifte bij de politie
Daarnaast is het goed het daglimiet, voor het pinnen met je pas, te beperken. Daarnaast is het verstandig om zoveel mogelijk contactloos te betalen. Dan hoeft u meestal geen pincode in te toetsen en dan kan deze ook niet worden afgekeken.
Veilig contactloos betalen zónder pincode is mogelijk tot een bedrag van maximaal € 50,- per keer met een maximum van € 100,- per dag.